Creatief aan de slag met AI
Artificiële intelligentie (AI) ontwikkelt zich in razendsnel tempo en heeft inmiddels zijn weg gevonden naar de creatieve sector. Van kunst en literatuur tot muziek en film, AI biedt nieuwe mogelijkheden voor makers en kunstenaars. Toch roepen deze technologische ontwikkelingen vragen op: vervangt AI de menselijke creativiteit, of vormt het juist een waardevolle aanvulling?
Dit is de vraag die we in de maand februari bij de Bibliotheek Bibliorura verder onderzoeken door middel van diverse activiteiten. In deze DigiTip ook aandacht voor hoe je zelf thuis creatief aan de slag kunt met AI.
Positieve kanten
AI biedt kunstenaars en andere creatievelingen de kans om nieuwe vormen van kunst te verkennen en te experimenteren met technieken die voorheen onbereikbaar waren. Zo kun je ChatGPT bijvoorbeeld gebruiken om nieuwe verhalen en gedichten te genereren, suno inzetten om laagdrempelige liedjes te genereren voor vrienden of familie, of AI-programma’s inzetten om digitale schilderijen te creëren.
In de filmindustrie zien we experimenten waarbij AI wordt ingezet om nieuwe filmscripts te schrijven of zelfs complete films te maken, zoals About a Hero, van regisseur Werner Herzog. Dit is de verfilming van een script geschreven door een AI die werd getraind op Herzogs oeuvre.
Daarnaast helpt AI creatieve processen te versnellen. Het kan repetitieve taken overnemen, zoals het bewerken van beelden of het genereren van muziek, waardoor makers meer tijd hebben voor de artistieke en conceptuele kant van hun werk. Dit kan leiden tot meer efficiëntie en een grotere focus op innovatie.
De gevaren en uitdagingen
Ondanks de voordelen zijn er ook aanzienlijke risico’s en ethische vraagstukken verbonden aan het gebruik van AI in de creatieve sector. Zo is er de zorg dat AI de menselijke creativiteit kan vervangen, waardoor traditionele kunstvormen en de waarde van menselijke expressie mogelijk vervagen. Daarnaast bestaat de angst dat AI-gecreëerde kunst het werk van echte kunstenaars overneemt en de arbeidsmarkt voor creatieve beroepen verstoort (hier is momenteel al sprake van bij het werk van grafisch ontwerpers en striptekenaars).
Een ander probleem is de energieconsumptie van AI. Het trainen van AI-modellen vereist enorme hoeveelheden energie, wat leidt tot een verhoogde CO2-uitstoot en dus een negatieve impact op het milieu. Deze onzichtbare kosten van AI moeten meegenomen genomen worden bij het in kaart brengen van de bredere gevolgen van technologie in de creatieve sector en daarbuiten.
De toekomst van AI en creativiteit
Wat de toekomst brengt, is nog onzeker, maar het is duidelijk dat AI niet langer te negeren valt binnen veel facetten van de creatieve industrie. Het is een hulpmiddel dat, mits goed gebruikt, kan leiden tot innovatie. De uitdaging ligt in het vinden van een balans tussen menselijke creativiteit en de mogelijkheden die AI biedt, terwijl we tegelijkertijd de ethische en milieu-impact niet uit het oog verliezen.
Tijdens de maand februari organiseert de Bibliotheek Bibliorura een reeks laagdrempelige activiteiten waarin we de rol van AI in kunst en cultuur verder onderzoeken. Middels drie lezingen, een filmvertoning en een workshop krijg je de kans om meer te weten te komen over AI in de literatuur, muziek-, film- en kunstwereld, waarbij nadrukkelijk aandacht is voor de ethische implicaties van AI.