Middag over klimaatfictie

Op zaterdag 28 mei 2022 organiseren de Zuidelijke Afdeling van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en Bibliotheek Bibliorura in de bibliotheek een middag over klimaatfictie, het genre dat de relatie tussen literatuur en klimaatverandering centraal stelt.  

De zorgen over de ongekend snelle klimaatverandering (klimaatcrisis) worden sinds een aantal jaren breed gedeeld. Op 28 mei zullen drie sprekers deze zorgen verwoorden en in literair perspectief plaatsen 

Dr. Marieke Winkler is universitair docent aan de Open Universiteit. In 2017 promoveerde zij aan de Radboud Universiteit Nijmegen op het proefschrift Geleerd of niet. Literatuurkritiek en literatuurwetenschap in Nederland, sinds 1876. De titel van haar lezing is:

Het water aan de lippen: de zee en zeeleven als centraal thema in klimaatfictie 

In klimaatfictie vormt de omgeving vaak veel meer dan een betekenisvol decor; ze krijgt zelf agency. De mens staat niet langer superieur boven de natuur, maar wordt verbeeld als een vorm van leven naast allerlei andere niet-menselijke levensvormen. In deze lezing ga ik na hoe dit gebeurt in enkele werken die specifiek de zee en haar bewoners tot onderwerp nemen. Aan bod komen o.a. Anton Valens’ novelle Vis (2009) over de boomkorkotter DH731 die op De Duitse Bocht voer, en de wonderlijke ‘cultuurgeschiedenis’ Wieren (2018) van auteur en beeldend kunstenaar Miek Zwamborn. Daarnaast sta ik stil bij de vraag waarom juist de zee zo’n aantrekkingskracht uitoefent, niet alleen op auteurs maar ook op de ecokritiek zelf, de studierichting die expliciet aandacht vraagt voor de relatie tussen literatuur en de biologische leefwereld waar zij, zoals elke andere cultuurvorm, deel van uitmaakt.  

Dr. Marjolein van Herten is universitair docent letterkunde aan de faculteit Algemene cultuurwetenschappen van de Open Universiteit. In 2015 promoveerde zij op een proefschrift over leesclubs. Momenteel houdt zij zich bezig met toekomst- en klimaatromans. Zij zal spreken over:

Opkomst van de klimaatroman

Klimaatfictie is een genre dat vanaf de jaren ’60 in de Engelstalige literatuur aan een opmars bezig is. Afgelopen jaren verschijnt er ook in ons taalgebied steeds meer literatuur waarin klimaatverandering een rol speelt. In de lezing wordt een overzicht gegeven van de ontwikkeling van dit genre en wordt bekeken hoe schrijvers verschillend omgaan met het verbeelden van de mogelijke gevolgen van de klimaatcrisis in fictie.

De Vlaamse dichter Moya de Feyter is de initiatiefnemer van de klimaatdichters, een snel groeiende beweging van Vlaamse en Nederlandse woordkunstenaars. Zij debuteerde in 2018 als dichter met Tot iemand eindelijk. Een jaar later publiceerde ze Massastrandingen, een caleidoscopische bundel waarin de destructie van onze leefomgeving centraal staat. Daarnaast maakt ze videogedichten en bracht ze zeer onlangs een boek uit over licht.

Klimaatpoëzie

Geïnspireerd door Poets for the Planet strijden klimaatdichters met poëzie in al haar verschijningsvormen voor een klimaatvriendelijke wereld. Moya de Feyter zal deze middag worden ingeleid door Emma Crebolder, dichter van een inmiddels omvangrijk oeuvre en de eerste stadsdichter van Nederland. Moya de Feyter zal vervolgens spreken over haar activiteiten als klimaatdichter en voordragen uit eigen werk. 

 U bent vanaf 13.45 welkom in de Gorriszaal van de bibliotheek. Het programma ziet er als volgt uit:

14.00 uur: welkomstwoord door Peter Altena, de voorzitter van de Zuidelijke Afdeling
14.05 uur-14.45 uur: lezing Marieke Winkler + korte vragenronde
14.45 uur-14.55 uur: korte pauze
14.55 uur-15.35 uur: lezing Marjolein van Herten + korte vragenronde
15.35 uur-16.05 uur: vragen plus pauze met koffie/ thee en vlaai
16.05-uur-16.55 uur: inleiding door Emma Crebolder, presentatie Moya de Feyter + korte vragenronde
17.00 uur: afsluiting

U kunt in de pauze of na afloop een bundel van Moya de Feyter aanschaffen en laten signeren. Er is geen gelegenheid om te pinnen, dus denkt u alstublieft aan contant geld.

Iedereen met interesse voor dit zeer actuele onderwerp is van harte welkom.

Het is voor de organisatie van belang dat u zich vóór 22 mei opgeeft via maatschappijzuid@gmail.com